پرتال چیست ؟
در دنیای پر شتاب امروز هر روز اصطلاحی نو متولد می شود، اصطلاحاتی که آَشنایی نداشتن با آنها مدیران را از اتخاذ تصمیم شایسته ی زمان محروم می کند. اطلاعاتی دربارهی پرتالها....
ویژگیهای اصلی یک پورتال عبارت اند از:
▪ تجمع اطلاعات
▪ هدف دار بودن اطلاعات
▪ دردسترس بودن اطلاعات
▪ دریچه ورود منحصر به فرد
مقاله ی زیر با نگاهی مدیریتی به قابلیت های عمده پرتال اشاره خواهد کرد:
عبارت پرتال به معنی درگاه و در میباشد. در حقیقت وظیفه یک سایت پرتال جمع آوری اطلاعات از منابع مختلف و ایجاد یک درگاه واحد برای دسترسی به کتابخانه ای از اطلاعات و خدمات دسته بندی و اختصاصی شده می باشد. پرتال ها بااین هدف ایجاد می شوند که کاربران اینترنت بتوانند گردش خود را در اینترنت از طریق یک مدخل مدرن و ساختیافته شروع نموده و هر موقع که اراده کنند بدون هیچ مشکلی به نقطه شروع بازگردند .
در یک دسته بندی کلی عملکرد ها و قابلیتهای اصلی یک سیستم پرتال عبارتند از :
- دسترسی به اطلاعات مورد نیاز
- ارتباط با دیگرکاربران
- دسترسی به برنامه های کاربردی مجزا
- انجام امور روزمره کاری، شهری، اداری و ...
بنابراین یک سایت پرتال باید علاوه بر قابلیتهای زیربنایی همچون امنیت، سرعت، و دقت، سرویسهای متعددی نیز در اختیار کاربران ومدیران سایت قرار دهد. عمده این سرویسها عبارتند از:
۱) سرویس مدیریت محتوا
۲) سرویس پست الکترونیک
۳) سرویس کنفرانس الکترونیکی
۴) سرویس جستجو
۵) سرویس عضویت در سایت
۶) سرویس نظر سنجی
۷) سرویس تکمیل و ارسال فرمهای الکترونیکی
۸) سرویس پرداخت اینترنتی
۹) سرویس خبر
باید توجه داشت که یک پرتال موفق تنها شامل مجموعه ای از منابع اطلاعات نیست بلکه ترکیب درستی از سرویسهای اصلی فوق الذکر است .
● انواع پرتال :
- پرتال های شرکتی : Corporate Portal
دسترسی اختصاصی به اطلاعات خاصی از یک شرکت یا کمپانی خاص را فراهم می کند .
- پرتال های تجاری : Commerce Portal
ازمقوله تجارت الکترونیک پشتیبانی می کند .
- پرتال های شهری : City Portal
دسترسی به خدمات و اطلاعات یک شهر را ممکن می سازد .
- پرتالهای فراگیر : Pervasive Portal
دسترسی از طریق تجهیزات فراگیر مثل PDA را ممکن می سازد.
استفاده از پرتال ها در سازمانهای بزرگ بدون طی کردن مراحل بستر سازی در زمینههای مختلف و تعریف روندهای تهیه و ارائه اطلاعات قطعا امکان پذیر نخواهد بود.
ویژگیهای اصلی یک پورتال عبارتاند از:
▪ تجمع اطلاعات
▪ هدف دار بودن اطلاعات
▪ دردسترس بودن اطلاعات
▪ دریچه ورود منتصر به فرد
یک پورتال نیز مانند یک کامپیوتر خانگی، اطلاعات و خدمات گوناگونی را در یک صفحه وب واحد و به صورتی سازگار و خوش ترکیب در دسترس می گذارد. گاهی به این صفحه web top هم گفته می شود. پورتال می تواند نقطه شروع یا صفحه اولیه مشخصی داشته باشد که کاربران در زمان اتصال به وب آن را مشاهده کنند. اگر چه بر خلاف صفحه کامپیوتر، پورتال می تواند از طریق مجموعه وسیع دستگاههایی که قابلیت اتصال به وب در آنها پیش بینی شده (از جمله تلفن های موبایل) مورد استفاده قرار گیرد.
هر چند شباهت ظاهری فراوانی میان یک وب سایت و یک پورتال وجود دارد به گونه ای که در نگاه اول تفاوت محسوسی میان آن دو مشاهده نمی شود اما این دو کاملا از یکدیگر متفاوتاند.سوال اینجاست که به طور مشخص تفاوت آن دو در چیست؟ در پاسخ به این سوال باید گفت ویژگیهای زیر در یک پورتال آن را از یک وب سایت متمایز می کند:
1) درگاه ورود منفردی که از طریق آن می توان به مجموعه منابع مرتبط با پورتال دست یافت.
2) نمایش هدفدار اطلاعات با استفاده از تجربیات کاربر.
3) دسترسی تقسیم بندی شده به انواع داده و اطلاعات گروه بندی شده.
4) در اختیار گذاشتن امکان ارتباط و همکاری میان تمامی کاربران و استفاده کنندگان پورتال.
5) امکان پیوستن به نرم افزارها و سیستم های نرم افزاری که گردش کاری مشخص و تعریف شده ای دارند.
● خلاصه تاریخچه پورتال:
اگر در دنیای کامپیوتر به عقب بازگردیم، زمانی را خواهیم یافت که در آن سیستم های نرم افزاری به گونهای متحول شدند که دیگر لازم نبود برای کار با یک برنامه، برنامههای دیگر بسته شوند، یعنی می توانستیم همزمان از چند برنامه کاربردی استفاده کنیم بدون آنکه با مشکلی مواجه شویم.امکانی که قبل از آن وجود نداشت. تاریخچه پورتالها از همان زمان آغاز شد و نسلهای تکامل یافته آنها یکی پس از دیگری پا به عرصه دنیای اطلاعات گذاشتند.
● جنبه های کارکردی یک پورتال:
اگر چه پورتالها در انواع و اندازههای متنوعی ساخته می شوند اما ویژگیهای محدود و مشخصی هسته اصلی آنها شناخته می شود:
▪ هر پورتال می تواند در اندازه لازم برای شخص و یا گروه سازمان دراید.
▪ هر پورتال در هر زمان و از هر مکانی قابل دسترس است.
▪ یک پورتال مجموعه اطلاعات و خدمات را یکجا و در یک محل جمع آوری می کند
▪ هدف اصلی فراهم آوردن امکان دسترسی آسان به هرچیزی ( اطلاعات و خدمات ) است که یک کاربر برای انجام وظایف و مسئولیتهایش به آن احتیاج دارد، صرف نظر از اینکه منبع آن کجا باشد.
● اطلاعاتی که یک پورتال فراهم می کند:
دادههای ساختیافته، داده هایی که به صورتی سازمان یافتهاند که امکان جستجوی آسان آنها وجود داشته باشد ( اغلب به صورت سلسله مراتب و بر اساس کلمات کلیدی). فهرست الفبایی کتابهای یک کتابخانه مثال خوبی از دادههای ساختیافته است. دادههای ساختیافته اغلب شامل: گزارشها، تحلیلها، پرسوجوهای مشخص و دیگر انواع دانش مرتبط با کسبوکار است.
دادههای بدون ساختار، که جستجو در آنها معمولا دشوار بوده و خارج از یک بانک اطلاعاتی قرار دارند. از این نوع داده می توان متن ها، صوت، تصویر و یا گرافیک و اشکالی مانند مستنداتOffice ، memos ، ایمیل، قرارهای ملاقات را مثال زد.
اطلاعات خاص، که شامل محتویات قابل خرید و فروش ( مثل انواع اخبار، گزارشها، اطلاعات مربوط به سهام، کاریکاتورها و محتویات بیاهمیت) بوده و مخصوصا به منظور استفاده در فرایندهای تولیدی دیگر تهیه و در اختیار قرار می گیرند.
● خدماتی که به وسیله یک پورتال فراهم می شود:
همکاری، (با عنوان خدمات ارتباطی نیز شناخته می شود ) و به کاربران اجازه می دهد تا با یکدیگر گپ بزنند، در بحثهای گروهی مشارکت داشته باشند، مطالب خود را در اختیار دیگران قرار دهند و...
مدیریت محتوی که انواع جستجوها، رهگیریها را مدیریت کرده و همچنین قابلیتهای خاصی را به منظور استخراج دادهها در اختیار می گذارد.
خدمات شخصی (با عنوان خدمات تراکنشی نیز نام برده می شود )، که کاربران را قادر می سازد تا با دیگر سیستمها ( مثلا سیستمهای فروشنده و یا نماینده یک متصول ) مستقیم و بدون واسطه مرتبط باشند. معمولا این قابلیت به کاربر امکان می دهد تا برای مثال فعالیتهای زیر را انجام دهد:
- محصولات یک سازمان را خریداری کند
- ملاقاتهای خود را زمان بندی کند
- حساب خود را مشاهده یا تراز کند
- در کلاس مورد علاقه خود ثبت نام کند
هر پورتال می تواند در اندازه لازم برای شخص و یا گروه سازمان دراید.
یکی از ویژگیهای جالب یک پورتال شکل و عملکرد متفاوت آن برای اشخاص مختلف است. یکی از روشهایی که به این منظور استفاده می شود، متناسب سازی و تغییر شکل و قابلیتهای پورتال بر حسب خواستهها یا تجارب شخص یا گروه استفاده کننده از آن است. به همین دلیل است که کاربران متفاوت شکل متفاوتی از یک پورتال مشاهده کرده و اطلاعات و خدمات متفاوتی در اختیار ایشان قرار می گیرد.
پایگاه اطلاع رسانی مدیران ایران